تفکرات خوب، عادات خوب
من نمیدانم این بچه، این حرفها را از چه کسی آموخته است؟ من نمیدانم این رفتارها را از کجا یاد گرفته است؟ از بس او را نصیحت کردهام خسته شدهام! مرتب باید تکرار کنم این کار را بکن این کار را نکن! بچه دیر وقت است برو بخواب! اینقدر با گوشی موبایل ور نرو! به کامپیوتر دست نزن!...
اینها جملاتی بسیار آشنا و روز مره هستند که بسیاری از ما والدین مرتب با آنها سروکار داریم و نتیجه در آخر یکی است، فرزندمان راه خود را میرود و ما نگران و پر استرس باقی میمانیم.
اما مشکل کجاست؟ جرأت داشته باشیم، شجاعت تنها حضور در میدان جنگ نیست، شجاعانه اعتراف کنیم که اصل مشکل از خود ما است. کودک ما همان گونه که ما فکر میکنیم تربیت خواهد شد. تفکرات ما رفتار ما را میسازند و رفتار ما عادات و شخصیت ما را شکل میدهند، پس مواظب افکارمان باشیم.
چند راه کار کلی برای ایجاد عادات مناسب
1ـ خواب و استراحت: یکی از معضلات خانوادهها خواب و استراحت کودکان است. بهتر است در صورت امکان جای خواب( اتاق خواب) کودکان را جدا کنیم چند توصیهی کوتاه و شاید مفید زیر را به کار ببریم.
الف ـ برنامههای خود را طوری تنظیم کنیم که کودک حداقل یک ساعت قبل از ما( والدین) بخوابد. روانشناسان علم رشد به این نتیجه رسیدهاند که بیشترین میزان رشد جسمی و ذهنی کودک 4 الی 15 ساله بین ساعات 5\8 الی 11 شب میباشد به شرطی که کودک در این ساعات خوابیده باشد. پس سعی کنیم ساعت خواب کودک را حتماً در این فاصلهی زمانی قرار دهیم.
ب ـ بچهها را عادت دهیم تا خسته نشدهاند به رختخواب نروند. یعنی به هر صورت که امکان دارد کودک را خسته کنیم.( بازی کردن، مطالعه کردن، درس خواندن...)
اما توجه داشته باشیم که کودک را به زور و تهدید و تنبیه وادار به خوابیدن نکنیم. آرامش قبل از خواب را برای کودک فراهم کنیم. کودک در صورتی به رختخواب برود که پس از چند دقیقه بخوابد و هیچ کاری حتی کتاب خواندن را در رختخواب انجام ندهد. ( خوردن یک لیوان شیر و مسواک زدن فراموش نشود.)
ج ـ کودک را عادت دهیم به پشت بخوابد حتی اگر نیمه شب هم در حال خواب به رو خوابیده بود او را آرام به پشت برگردانیم. دستها و سر کودک از پتو بیرون باشد. لباس خواب کودک نرم و گشاد باشد. او را عادت دهیم که در رختخواب غلت نزند و صبحها هم به محض بیداری رختخواب را ترک کند.
2ـ دفع و تخلیه: شاید یکی از مواردی که والدین کمتر به آن توجه میکنند و متأسفانه خیلی هم مهم است مسألهی دفع وتخلیه است. حبس ادرار و مدفوع برای کودک لذت بخش است و اگر ادامه پیدا کند متأسفانه موجب ناراحتیهای جسمی میشود. پس بهتر است کودک را عادت دهیم هر 3 الی 4 ساعت به دستشویی برود وخود ما هم مراقب او باشیم( یعنی او را در دستشویی رها نکنیم چون گاه کودک به دستشویی میرود اما یا دفع و تخلیه را انجام نمیدهد یا ناقص انجام میدهد).
طریقهی شستن صحیح را( مخصوصاً به دختران) از همان سنین پایین آموزش دهیم.
او را عادت دهیم بعد از دفع و تخلیه در دستشویی نماند. مواظب باشیم بازی و سرگرمی مانع دفع نشود( حتی در مدرسه). او را عادت دهیم قبل از خواب و قبل از صرف غذا به دستشویی برود.
3ـ جلوگیری از ایجاد حساسیت به بدن: ما والدین گاه فراموش میکنیم که کودکانمان روز به روز بزرگتر میشوند و بر خلاف تصور ما خیلی چیزها را میدانند که ما فکر میکنیم نمیدانند. باید توجه داشته باشیم که متأسفانه سن بلوغ جنسی کودکان پایین آمده است. مانمیتوانیم این غریزه را سرکوب کنیم و اصولاً هم چنین حقی را نداریم. این یک غریزهی خدادادی است و باید در راستای هدفی که خداوند آن را آفریده است قرار بگیرد.( ازدواج و بقای نسل)
اما تا قبل از آن زمان پدر و مادر آگاه سعی میکنند غریزهی جنسی کودک را به تأخیر بیاندازند.
الف ـ کودک را از دیدنها و شنیدنهایی که باعث بیداری ناگهانی جنسی میشود دور نگه داریم( فیلمها، آهنگهای ممنوع برای سن کودکان(...
ب ـ به پشت خوابیدن کودک و بیرون بودن دست و سر از پتو در هنگام خواب و جدایی اتاق خواب کودک از والدین، یکی از راههای جلوگیری از بلوغ زودرس جنسی است.
ج ـ از زیاد بوسیده شدن کودکان توسط دیگران جلوگیری کنیم( محارم را برای کودک شرح دهیم تا خود او هم به این نکته توجه کند). بوسه یک محرک قوی در بیداری جنسی است.
د ـ نقاط حساس بدن را بشناسیم مانند کشالهی ران. سعی کنیم نقاط حساس را کمتر لمس کنیم مخصوصاً در جنس مخالف( سعی شود اگر کودک دبستانی دختر است مادر او را حمام دهد و اگر پسر است توسط پدر حمام شود(.
از شوخی کردن و دست کاریهای نادرست کودک پرهیز کنیم. مراقب باشیم دیگران هم شوخیهای نادرست با کودک نداشته باشند. حتی مراقب شوخیها و دست کاریهای نادرست کودک و دوستانش در مدرسه باشیم( با کمک معلمان دلسوز). از شوخیهای نادرست با همسرمان هم در حضور کودکان پرهیز کنیم.( به یاد داشته باشیم که کودکان بسیار دقیق رفتار ما را کنترل میکنند.)
و در پایان همواره به یاد داشته باشیم :
1 ـ فکر را با عمل یکی کنیم تا نتیجهی دلخواه به دست آید.
2 ـ علاقهی افراد خانواده به صورت غیر مستقیم به کودک منتقل میشود. اگر باتمام وجود و دل و جان برنامهای را دنبال کنیم، کودک هم دنبالهرو همان برنامه خواهد شد.
3 ـ با وجود کم شدن ساعات مطالعهی کودکان، ضریب هوشی بالا رفته است و این به علت وجود اطلاعات بسیار زیاد اطراف کودک ماست. خود و کودکانمان را عادت دهیم اطلاعات مفید را از تلویزیون، ماهواره، کامپیوتر و موبایل دریافت کنیم.
4 ـ استفاده از اسباب بازی همراه با آموزش صحیح باشد. یعنی کودک را با انواع اسباب بازیها و بازیهای فکری و کامپیوتری تنها نگذاریم. کودک از طریق بازی زندگی را میآموزد.
5 ـ منظم ساختن و زمانمند کردن کودک باید تدریجی و طبق آموزش باشد و در عین حال خود ما به عنوان یک ولی دارای برنامهی زمانبندی و مدیریت زمان باشیم.
6 ـ تفاوتهای رفتاری و فردی را در نظر داشته باشیم و به بیماریهای بعد روانی همچون بعد جسمانی توجه داشته باشیم و مراجعه به روان پزشک را عادی بشماریم. نود درصد کودکان جنب وجوش بسیار دارند که باید از طریق ورزش وکلاسهای آموزشی و تفریحات سالم انرژی آنان تخلیه شود.
نظرات